Dwa koziołki.

Sprawa z Jasienicy zyskała nowy rozdział. I tak, jedni chcą widzieć w niej wyłącznie konflikt z nieczułą kościelną hierarchią samotnego a nieskazitelnego kapłana, który (niczym sam Chrystus!) został skazany za wierność swoim przekonaniom, a inni znów – tylko niepoprawnego buntownika, który nie wiedzieć czemu nie chce się pokajać przed swoim wielce świątobliwym biskupem.

Ja jednak, przykro mi to powiedzieć, nie potrafię tu dostrzec ani jednego, ani drugiego.

Widzę jedynie dwóch upartych mężczyzn, którzy tak się okopali w swoich racjach, że żaden nie myśli ustąpić choćby o milimetr. I to bez względu na konsekwencje dla wszystkich innych.

Wydaje mi się (choć oczywiście mogę się mylić), że z obydwu stron zabrakło dwóch rzeczy: pokory i gotowości do pojednania. Co może czasem na jedno wychodzi.

Kościół katolicki jest instytucją ściśle hierarchiczną, to prawda.

Ale w odniesieniu do biskupa, jako do tego, który ma z urzędu przewodzić innym, owa pokora winna się wyrażać przede wszystkim w umiejętności wysłuchiwania tych, którzy są mu powierzeni.

Dlatego sądzę, że arcybiskup popełnił błąd, zamykając „zrewoltowany” kościół w Jasienicy właśnie w przededniu najważniejszych świąt chrześcijaństwa, podczas których wspominamy, jak Chrystus z krzyża przebaczył swoim prześladowcom.

Wydaje mi się, że podzielonym wiernym otwarty „dom”, do którego wszyscy razem mogliby przyjść, teraz właśnie przydałby się bardziej, niż kiedykolwiek. W końcu, cóż to za „ojciec”, który, gdy „dzieci” nie zachowują się tak, jak trzeba, zatrzaskuje im drzwi przed nosem?!

Sam abp Hoser chyba zresztą dostrzegł w pewnym momencie całą niezręczność tej sytuacji (przecież jeśli chciał zdyscyplinować jednego krnąbrnego duchownego, miał ku temu wiele innych możliwości – nie musiał zaraz okładać „quasi-interdyktem” całej parafii, karząc w ten sposób winnych wespół z niewinnymi) skoro, chcąc wyjść z niej z twarzą (i nie będąc przy okazji zmuszonym przyznać się do pochopnej decyzji…:)) wymyślił wreszcie ów „wybieg” z polowymi mszami.

Ale i ksiądz Wojciech Lemański, wbrew pozorom, nie jest w całym tym sporze wcale aż tak niewinnym barankiem, za jakiego sam chciałby uchodzić.

Przede wszystkim, co warto może przypomnieć (bo media o tym nie mówią, aby nie rzucać cienia na wizerunek bohatera, któremu w tej opowieści przypisano rolę wyłącznie pozytywną) cała ta historia zaczęła się od tego, że ksiądz pozwał o coś do sądu dyrektorkę miejscowej szkoły – do czego, zgodnie z kodeksem kanonicznym, nie miał prawa bez zgody swego przełożonego.

Chciałabym się mylić – ale wydaje mi się, że w innych okolicznościach cała ta sprawa posłużyłaby mediom takim, jak „Fakty i Mity” czy „Nie” za modelowy przykład „szarogęszenia się butnych czarnych w instytucjach państwowych.” Stało się jednak inaczej.

A to dlatego, że biskup – do czego zresztą miał pełne prawo – ukarał księdza za tę niesubordynację, od czego ten natychmiast się odwołał, itd. I odtąd tak to już poszło – a Lemański z proboszcza o niełatwym charakterze awansował nagle na „męczennika Franciszkowej odnowy Kościoła w Polsce” (choć może nie całkiem słusznie).

Czasami, kiedy na niego patrzę i słucham jego żarliwych zapewnień, że „nie da się wypchnąć z Kościoła” – zastanawiam się, czy on naprawdę chce być księdzem (w ogóle) czy tylko proboszczem w Jasienicy – i nigdzie indziej? Czy nie traktuje już zatem tego kościoła jak swojej prywatnej własności – a części wiernych mu parafian (gotowych skoczyć do gardła i wydrapać oczy każdemu, kto tylko coś powie na „naszego księdza Wojciecha”) jako zalążka własnej „sekty”? Czy nie marzy mu się czasem zamiana ról, w której to ON dyktowałby warunki swemu przełożonemu?

A Kościół katolicki, czy się to komuś podoba, czy nie, jest jednak instytucją hierarchiczną. I ksiądz Wojciech, przyrzekając na święceniach „posłuszeństwo” swojemu biskupowi, dobrowolnie te zasady przyjął. Czyż nie? (Co nie zwalnia, jak już mówiłam, biskupa od uważnego i życzliwego wysłuchiwania swoich księży – a tutaj i tego zabrakło. Ale to już zupełnie inna kwestia.)

Poza tym, nie wiem też, na ile ks. Lemański jest świadomy tego, w jaki sposób jego postawa wpływa na innych ludzi. Przecież on prędzej czy później będzie musiał odejść z tej parafii, dobrowolnie albo nie – w końcu nikt nie jest wieczny. On odejdzie, a pokłóceni ludzie zostaną i będą musieli żyć obok siebie przez lata. Nie słyszałam, bo media i o tym nie wspominały, czy „charyzmatyczny proboszcz z Jasienicy” próbował kiedykolwiek lać miód na te rany. (Wiem jednak, że znacznie łatwiej jest wykopać rów między ludźmi, niż go potem zasypać…)  I jaki naprawdę jest jego stosunek do „braci kapłanów” , których jedyną winą w tym wszystkim jest to, że zostali przysłani na jego miejsce?

Bo miłujący go parafianie już dali wyraz swoim uczuciom, głośno i dobitnie wzywając nowego proboszcza do odejścia „jeśli tylko ma choć trochę honoru” i twierdząc, że nawet nie chcą pamiętać imienia „tamtego”, ponieważ już mają „swojego” proboszcza – księdza Wojciecha…

Czy tak to właśnie wygląda?

Szczerze mówiąc, nie wiem. Na razie widzę tylko dwa koziołki…

Kim jest arcybiskup Henryk Hoser?

Szczerze powiedziawszy, początkowo chciałam napisać zupełnie inny post. Miało być coś o tym, że żyjemy w dziwnym świecie, gdzie minister rządu może – jeśli ma taki kaprys – napisać thriller erotyczny, lub (jeśli ma taką fantazję) po godzinach paradować w damskich ciuszkach (to ostatnie, jak sądzę, byłoby nawet entuzjastycznie przyjęte w pewnych kręgach:)) – ale, jeśli zdarzy mu się w tymże wolnym czasie przeprowadzić wywiad z nielubianym przez media arcybiskupem – o, to już zewsząd padają gromkie zapytania o „możliwy konflikt interesów”, a niektórzy koledzy partyjni obwinionego wyrażają zdziwienie, że „taki człowiek jest wśród nas.”

„Taki człowiek”, podkreślmy, do którego NIKT nie ma żadnych zarzutów – poza jednym – że ów jest praktykującym katolikiem.

Zastanawiałam się zresztą, na czym miałby polegać ów hipotetyczny „konflikt interesów”? Czyżby wiceminister Królikowski – bo to o nim mowa – (nad) używał swego stanowiska lub środków z ministerstwa po to, by promować swoją religijną książkę? Nie? O co więc chodzi? Czy może o to, że nieukrywający się ze swoimi wyrazistymi przekonaniami polityk nie może/nie powinien sprawować w Polsce funkcji publicznych? (No, chyba, że akurat nazywa się na przykład Wanda Nowicka…:))

Ale potem przyszło mi do głowy, że – jak to niestety często u nas bywa – wszyscy dyskutują (zazwyczaj krytykując) o książce, której prawie nikt jeszcze nie przeczytał.

Zaczęłam się też zastanawiać, jaki właściwie jest ten hierarcha, którego niektóre media kreują wręcz na „pierwszego wroga postępu w polskim Kościele” – niemal na równi z o. Rydzykiem i kilkoma innymi.

Poprosiłam więc P., żeby (w ramach prezentu urodzinowego) kupił mi tę książkę – dla mnie ma to za każdym razem taką wartość, jakby był to pierścionek z brylantem (pierścionków nie noszę:)). Kupił. Przeczytałam.

I zdziwiłam się, bo obraz biskupa, jaki wyziera z tej książki, w wielu punktach różni się od tego wykreowanego przez media. Ot, choćby wtedy, gdy mówi o przemocy domowej:

„Musimy być czujni, dalecy od obojętności, bo chore małżeństwo bardzo często wymaga pomocy z zewnątrz. Pozostawanie obojętnym, skazywanie ludzi na tę prywatną tragedię tworzy pewnego rodzaju przyzwolenie – tragedia trwa za ścianą, a my nie reagujemy. A nie reagując, przyzwalamy, czyli przyczyniamy się do bezkarności i trwania spirali zła.”

Oczywiście, nie twierdzę, że ze wszystkim, co arcybiskup powiedział w tym wywiadzie, w zupełności się zgadzam – ba, są nawet kwestie, co do których mam całkowicie odmienne poglądy. (Na moje szczęście, w Kościele katolickim NIE MA dogmatu o nieomylności biskupów, tak więc nic mi za to nie grozi…:)). Niemniej jednak, uważam, że warto tę książkę przeczytać.

Choćby po to, by przekonać się naocznie, że nie taki ten Hoser straszny, jak go malują…:)

Na zdjęciu: Przyszły biskup podczas studiów medycznych. Ten syn znanej, warszawskiej rodziny ogrodników (o przedsiębiorstwie braci Hoserów wspomina nawet Bolesław Prus w „Lalce”) zanim trafił do seminarium, został lekarzem. Prawda, że przystojny był z niego chłopak?:)

PRZECZYTAJCIE SAMI: Bóg jest większy. Rozmawiają abp Henryk Franciszek Hoser SAC i Michał Królikowski. Wyd. APOSTOLICUM, Ząbki 2013.

Egzamin z empatii.

Muszę przyznać, że z uczuciem niejakiej przykrości słuchałam wypowiedzi prymasa Polski, arcybiskupa Kowalczyka na temat skandalu pedofilskiego na Dominikanie, o który podejrzewani są duchowni pochodzący z naszego kraju.

Proszę mnie dobrze zrozumieć – ja WIEM, że takie sprawy są zazwyczaj wyolbrzymiane przez media i wykorzystywane do ataków na Kościół katolicki (98 księży na 100 to NIE SĄ PEDOFILE, a jednak gwarantuję Wam, że na czołówkach wszystkich informacji znajdziecie właśnie tych pożałowania godnych dwóch – o występkach duchownych innych wyznań i religii zaś z reguły nie usłyszycie wcale – czyżby takowych w ogóle nie było? Jakoś nie chce mi się w to wierzyć…) – i że Kościół MUSI stosować „domniemanie niewinności” wobec swoich pracowników.

Zdarzają się przecież – choć nie wiem, jak często – fałszywe oskarżenia, powodowane chociażby biedą (zwłaszcza wobec możliwości otrzymania wysokich odszkodowań, jak to miało miejsce w USA), chęcią zemsty, zbiorową psychozą, czy też jeszcze innymi przyczynami.

A jednak nie mogę się oprzeć wrażeniu, że choć od strony czysto formalnej ksiądz arcybiskup miał rację, mówiąc, że „w Kościele nie ma odpowiedzialności zbiorowej”, a winę za to, co uczynił, ponosi konkretny człowiek, a nie cała szacowna instytucja – to jednak NIE MIAŁ jej od strony czysto ludzkiej, a nawet teologicznej.

Przede wszystkim, warto pamiętać, że podejrzani księża NIE WYBRALI SIĘ na Dominikanę jako „osoby prywatne” (jak zdawał się sugerować ksiądz arcybiskup), w ramach urlopu, incognito, lecz – niestety – jako misjonarze, przedstawiciele swego zakonu i Kościoła.

Poza tym, gdyby nawet przyjąć widzenie Kościoła jako „zwyczajnego przedsiębiorstwa”, korporacji, w której każdy odpowiada sam za siebie (co zresztą zawsze stanowczo odrzuca papież Franciszek) – to czy unieważnia to takie ustępy Pisma Świętego, jak:

„[W Kościele], gdy cierpi jeden członek, współcierpią wszystkie inne członki; podobnie gdy jednemu członkowi okazywane jest poszanowanie, współweselą się wszystkie członki. Wy przeto jesteście Ciałem Chrystusa i poszczególnymi członkami.” (1 List św. Pawła Apostoła do Koryntian) lub „Jeden drugiego brzemiona noście.” (List do Galatów 6,2)?

Jezus powiedział także, aby „nie gardzić żadnym z tym z tych małych” (Ewangelia według św. Mateusza) oraz – On, zawsze taki łagodny i wyrozumiały wobec ludzkich słabości! – że tych, którzy staliby się powodem zgorszenia dla dzieci, należałoby utopić w morskich głębinach…

Nie wierzę, by abp Kowalczyk sam tego wszystkiego nigdy nie czytał i nie nauczał.

Wobec powyższego lekceważące uwagi hierarchy na temat „jakichś tam dzieci na  Dominikanie” i o tym, że to (rzekomo) „nie jest nasza – Kościoła w Polsce – sprawa” uważam za wysoce niestosowne.

Zresztą, skoro – przyjmijmy na chwilę taki nieewangeliczny punkt widzenia! – grzechy poszczególnych członków Kościoła liczą się tylko na ich własne konto, to z jakiej racji dobro, jakie czynią niektórzy z nich (jak choćby ks. Jacek Stryczek czy s. Małgorzata Chmielewska) miałoby z kolei opromieniać CAŁY Kościół?

Nie, nie, nie. Ja się na to nie zgadzam! To ZAWSZE są nasze małpy i nasz cyrk. Obojętnie, czy rzecz dzieje się w Polsce, czy gdziekolwiek indziej.

I dlatego sądzę, że korona nie spadłaby księdzu arcybiskupowi z głowy, gdyby PO PROSTU powiedział, że jest mu przykro, jeśli takich rzeczy gdzieś na świecie dopuszczają się nasi rodacy – i że będzie się modlił zarówno za nich, jak i za ich ofiary.

Czy cokolwiek tam jeszcze „kapłańska poprawność polityczna” nakazuje powiedzieć w podobnych wypadkach. Na pewno natomiast ten stary, watykański dyplomata nie zachował się… dyplomatycznie, widząc w zwykłym pytaniu dziennikarzy o ewentualną pomoc dla wiernych na Dominikanie tylko „atak na Kościół.”

Przecież nikt nie każe mu się zobowiązywać do wypłacania odszkodowań – ani do niczego innego zresztą. Chodziłoby raczej tylko o zwykłe, ludzkie współczucie.

Takie, jakie na szczęście miał odwagę okazać Sekretarz Generalny Komisji Episkopatu, biskup Wojciech Polak – który, chyba po raz pierwszy w historii Polski (sic!), głośno i wyraźnie przeprosił za te nadużycia. Oby jak najwięcej takich kapłanów!

Niestety, zdarzają się ciągle i inni, tacy, którzy incydent na Dominikanie próbują tłumaczyć tamtejszym… gorącym klimatem!

Oczywiście, to prawda, że w krajach latynoskich – podobnie jak w Azji – jest jakby „większe społeczne przyzwolenie” na seks z nieletnimi (i stąd cała rozwinięta w tych kierunkach seksturystyka) – niemniej nie powinno to stanowić żadnego usprawiedliwienia dla księdza, który przecież ślubował życie w celibacie, a także powinien był tej młodzieży świecić przykładem…

Tak samo, przyznaję, że coraz trudniej mi przychodzi zrozumieć „politykę personalną” ks. biskupa Henryka Hosera – który nie miał najmniejszych trudności z usunięciem z probostwa ks. Lemańskiego ze względów „dyscyplinarnych” (od razu mówię, że sądzę, że i ks. Wojciech nie ma najłatwiejszego charakteru, a jego wypowiedzi bywają nierzadko kontrowersyjne!) – natomiast znacznie dłużej zajęło mu „dogłębne rozważenie” kwestii, czy na proboszcza nadaje się kapłan, który już nie tylko był „podejrzewany” o czyny lubieżne, ale nawet za nie skazany prawomocnym wyrokiem…

No, cóż – zapewne, dopóki ów nie wypowiadał się w mediach (co ks. Lemański robi wręcz z przesadnym upodobaniem…) – wielkiej szkody wierze nie czynił?

Postscriptum: Wczorajsze, podobno, przejęzyczenie arcybiskupa Michalika, dotyczące tego, że to niekiedy zagubione dziecko samo „wciąga” dorosłego w tego typu kontakty, pokazuje przede wszystkim, jak dużo jeszcze nasi hierarchowie muszą się nauczyć w mówieniu o tej jakże delikatnej kwestii.

Nawet, jeśli rzeczywiście był to tylko „lapsus językowy” (choć obawiam się, że w głębi duszy wielu, zwłaszcza starszej daty, duchownych naprawdę sądzi, że dziecko jest w tej sytuacji jakoś „współwinne”, bo może – nawet nieświadomie – „sprowokowało” dorosłego), biskupi powinni wiedzieć, że czujne media tylko czyhają na każdą taką niezręczność.

Inna sprawa, że arcybiskup miał sporo racji, zauważając, że często początkiem takich historii jest osamotnienie dziecka w rodzinie (polecam w tej kwestii świetną książkę Margaux Fragoso „Zabawa w miłość” – bardzo smutną historię dziewczynki, którą, tak naprawdę, „interesował się” tylko pedofil). Ale tego, obawiam się, nikt już nie miał szansy usłyszeć przez medialny krzyk, jakoby „Kościół obwiniał ofiary.”

Na tym tle bardzo pozytywnie należy ocenić naprędce zwołaną tego samego dnia konferencję prasową. Kościół (w Polsce) musi się wreszcie nauczyć rozmawiać z mediami, a nie tylko do nich „przemawiać” z wysokości ambony.

Postscriptum 2: Niemniej warto zauważyć, że i tzw. „druga strona debaty” nie grzeszy subtelnością, nie tylko językową – ostatnio na łamach „Gazety Wyborczej” znów zabłysła nią prof. Środa, która komentując niezbyt fortunną może wypowiedź arcybiskupa o tym, że winę za „seksualizację dzieci” ponoszą w jakiejś mierze także feminizm i ideologia gender (w tym kontekście przypomina mi się wprowadzany pilotażowo do przedszkoli program edukacji seksualnej, który nakazuje już 4-latki szkolić w masturbacji, na przykład), odparowała złośliwie (ale niezbyt mądrze!), żeprzyczyną pedofilii jest religijne wychowanie dzieci i „tradycyjna” (to znaczy jaka, pani profesor?) rodzina. Rozumiem zatem, że mając na przykład opiekunów jednej płci, dzieci NIGDY nie padają ofiarą przemocy czy molestowania? O, nie, nie! Zapomniałam, że to się przecież zdarza tylko tym brzydkim, patriarchalnym heterykom – a jeśli już gejom, to TYLKO wtedy, gdy poza tym są księżmi…

Pogratulować głębi filozoficznego rozumowania…

W ogóle zadziwia mnie pewna widoczna nierównowaga w traktowaniu zjawiska męskiej i kobiecej pedofilii.

W ostatnich dniach media uraczyły nas dwiema bliźniaczo podobnymi historiami – w jednej 14-latka zaszła w ciążę z księdzem, w drugiej zaś – trzydziestoparoletnia nauczycielka urodziła dziecko również 14-letniemu uczniowi.

Pierwszy przypadek został bez żadnych wątpliwości okrzyknięty „kolejnym obrzydliwym czynem pedofila w sutannie” – w drugim zaś rozwodzono się na temat „zakazanej miłości” i „romantycznej historii”, w której to podobno uparty gimnazjalista „uwiódł” dorosłą kobietę.

Jakoś nie słyszałam słów powszechnego oburzenia na takie postawienie sprawy.

Głos zabrała nawet sama Dorota Zawadzka („Superniania” od sześciolatków i margaryny) – stwierdzając autorytatywnie, że ta kobieta może i zachowała się niewłaściwie, ale z pewnością nie jest „pedofilką.” Niedowiarkom zaś radziła zajrzeć w tej sprawie do „źródeł.”

Nie wiem, jakie to źródła miała na myśli ta wybitna polska pedagog (psycholog?), ale wiem, że nasze prawo określa przestępstwo „pedofilii” jako podejmowanie zachowań o charakterze seksualnym z osobą niepełnoletnią poniżej lat piętnastu – bez różnicy płci.

Seksuologia zaś definiuje pedofilię jako czynności seksualne z osobą która nie weszła jeszcze w wiek dojrzewania płciowego. Seks z pokwitającym nastolatkiem, co także częściowo wchodzi w prawną definicję „zachowań pedofilskich”, niekiedy bywa nazywany „efebofilią”- co jednak część badaczy odrzuca, widząc w tym rozróżnieniu nazw próbę rehabilitacji tej ostatniej.

Gdybyśmy jednak pozostali przy podstawowej definicji, to specjaliści są zgodni co do tego, że chłopcy dojrzewają (nie tylko fizycznie!) przeciętnie o 2-3-lata później, niż dziewczynki.

Jestem więc w stanie zaryzykować twierdzenie, że o ile 14-latka może, w pewnych okolicznościach (i kulturach!) być już prawie dorosłą „młodą kobietą”, o tyle 14-letni chłopiec będzie prawie na pewno jeszcze dzieckiem.

Dlaczego więc na siłę upierać się że jest odwrotnie – i że o ile dziewczynka była (w to wierzę!) tylko bezbronną ofiarą, o tyle chłopiec był już „młodzieńcem” który całkiem świadomie i dobrowolnie zaangażował się w „romans” (sic!) z dużo starszą od siebie kobietą?

Dlaczego? Bo kobieta NIE MOŻE być pedofilką? Z definicji? Jakiej definicji?

Nic nie poradzę też na to, że stale jakoś przypomina mi się casus Agnieszki Holland, która broniąc Romana Polańskiego (który, przypomnijmy, wiele lat temu odurzył alkoholem i narkotykami 13-letnią dziewczynkę, a następnie ją zgwałcił), stwierdziła, że tak właściwie, to ta mała to była „zawodowa prostytutka” (sic!), która doskonale wiedziała, po co tam idzie…

Na to też nikt się jakoś szczególnie nie oburzył.

No, więc, jak to jest? Dzieci czasami „uwodzą”, czy jednak nie?

Proszę mnie dobrze zrozumieć: uważam, podobnie jak pewien publicysta jednego z prawicowych tygodników, że wcale nie potrzebujemy „szczególnego traktowania” dla Kościoła w sferze publicznej. Wypadałoby jednak mierzyć wszystkich jedną miarą.

I jeszcze jeden dopisek (z dnia 29.10.2013 roku): Wczoraj arcybiskup Michalik powiedział, że „pedofilia w Kościele to tylko pretekst, żeby zniszczyć autorytet biskupów u wiernych.”

I pomyślałam, że aby można było „zniszczyć” czyjś autorytet, to trzeba go najpierw mieć. Mam nadzieję, że ksiądz arcybiskup jest najzupełniej pewny, że takowy posiada?

Po drugie, jak pokazuje choćby przykład Prymasa Tysiąclecia, PRAWDZIWY autorytet zniszczyć wcale nie tak łatwo.

Po trzecie wreszcie, nawet, jeżeli to wszystko to rzeczywiście tylko „pretekst”, to do ludzi Kościoła należy, żeby takich pretekstów nikomu nie dawać…

***

Doprawdy, muszę wyznać ze smutkiem, że coraz trudniej mi przychodzi „kochać Kościół” (we wszystkich jego członkach) taki, jaki on jest w Polsce. Bo jakoś nie mogę się oprzeć wrażeniu, że jest to jednak trochę INNY Kościół, niż ten, którego pragnie papież Franciszek.

Najpierw mieliśmy „dzieci, które wciągają dorosłych”, teraz znów jakiś idiota opowiada, że słyszał o „dzieciach, które same wchodziły do łóżek dorosłych, poszukując zaspokojenia.”

Ciekawostka, gdzie ów ksiądz powziął taką wiedzę – bo jeśli podczas spowiedzi (pedofilów lub tych dzieci) to TYM BARDZIEJ nie powinien był bez pomyślunku kłapać dziobem.

To prawda, że nie trzeba wcale – co z upodobaniem czynią niektórzy nasi biskupi –  po dawnemu ciągle szukać „wrogów Kościoła” gdzieś na zewnątrz. Najgroźniejsi są ci, którzy są w środku… Niestety.