Unia jak Imperium?

Mniej więcej w I w. n.e. szybko rosnące Cesarstwo Rzymskie zaczęło odczuwać pierwsze braki „rąk do pracy” – czemu np. Oktawian August próbował przeciwdziałać poprzez swoistą „politykę prorodzinną.”

Sławiono małżeństwo, wielodzietność a nawet wprowadzono specjalny przepis „emancypacyjny” – Rzymianka, która dała „państwu” trzech synów, mogła odtąd występować oficjalnie bez opiekuna prawnego.
Jednocześnie z rozszerzaniem granic, Imperium podjęło wysiłki zmierzające do odgrodzenia się raz na zawsze od wrogich „barbarzyńców”, budując na granicach całe ciągi umocnień i obsadzając je legionami. (Podobnie zresztą uczynili w swoim czasie Chińczycy, wznosząc Wielki Mur).
Już z początkiem III wieku stało się jednak jasne, że wszystkie te wysiłki są dalece niewystarczające. Wielkie podboje skończyły się – strumień świeżych, tanich niewolników przestał płynąć. Próbowano się więc ratować przywiązywaniem chłopów do ziemi, zezwalaniem „w drodze wyjątku” na przyjmowanie barbarzyńców do armii, a w końcu –  pozwoleniami na osiedlanie całych plemion w bezpiecznych, rzymskich granicach.
I kiedy z końcem IV wieku zaczęła się epoka wielkich najazdów, okazało się, że nie bardzo jest komu bronić starego Imperium, ponieważ po obu stronach znajdują się często ludzie władający tym samym językiem…
I kiedy tak rozważam te historyczne wypadki, nieodparcie przychodzi mi na myśl analogia ze starzejącą się, sytą Unią Europejską. Na razie jeszcze jej kraje starają się bronić (nie zawsze cywilizowanymi metodami) przed napływem „nielegalnych imigrantów” z innych kontynentów – choćby ustawiając większą liczbę uzbrojonych strażników na swoich zewnętrznych granicach.
A jednak i oni będą musieli w końcu skapitulować, ponieważ prędzej czy później zabraknie tu rąk do pracy. A wówczas, cóż – nasza wspaniała cywilizacja przeminie, tak, jak wcześniej przeminęło Imperium Rzymskie.
Wiek XX bezsprzecznie należał do USA (a Europa, nawet „zjednoczona”, z trudem starała się dotrzymać Ameryce kroku). Dziś już wiadomo, że gospodarka Chin „dogania” Japonię, a niezadługo zapewne przegoni i Stany Zjednoczone.
Wydaje się zatem, że przyszłość należy nieodwołalnie do „Chińskiego Smoka” (niezależnie od tego, jak bardzo my-Europejczycy jesteśmy dumni ze swoich cywilizacyjnych osiągnięć…), którego cień już majaczy na horyzoncie.
Czy sądzicie, że dziś już nic nie możemy uczynić – i pozostaje nam jedynie biernie czekać na „wyrok Historii”?

   

Kłamstwa o czasach Chrystusa.

Ze zdumieniem przeczytałam niedawno w „Przeglądzie” (jest taki lewicowy tygodnik…:)) pewien artykuł, z którego można było wysnuć wniosek, że Jezus (cytuję) „udzielił swego milczącego przyzwolenia” właściwie wszystkiemu, o czym nie mówił wprost, na przykład aborcji.

I gdybym była złośliwa, to bym powiedziała, że idąc tym torem rozumowania należałoby przypuszczać, że Chrystus nie miałby również nic przeciwko nader często ówcześnie stosowanemu trucicielstwu czy porzucaniu dzieci – bo przecież nic nam o tym nie wspominał! Ufff…

Przede wszystkim, warto tu przypomnieć raz jeszcze (bo chyba tego nigdy dość…), że to nie kto inny, jak sam wielki Hipokrates kazał swoim uczniom przysięgać, że nigdy nie podadzą żadnej kobiecie środka poronnego. Uczynił tak najprawdopodobniej dlatego, że w starożytności używano do spędzania płodu wielce podejrzanych specyfików, które nierzadko spowadzały śmierć nie tylko dziecka, ale i matki (podobno w ten sposób zginęła np. Julia Młodsza, wnuczka Juliusza Cezara). Ich wyrobem trudnili się zresztą nawet nie lekarze, ale różnego rodzaju „babki”, często trucicielki.

Nic więc dziwnego, że począwszy od „prorodzinnie” nastawionego Oktawiana Augusta, Cesarstwo Rzymskie podejrzliwie odnosiło się do takich praktyk (nawet, jeżeli stosowano je dosyć powszechnie) – a w Nowym Testamencie – jak twierdzi większość egzegetów – można z dużym prawdopodobieństwem odnosić teksty, które zakazują praktyk magicznych także do różnego typu zabiegów o charakterze antykoncepcyjno-aborcyjnym. Granica pomiędzy jednym a drugim wciąż jeszcze była dosyć płynna.

Należy również pamiętać, że to, co mogło być normą w – delikatnie mówiąc – swobodnym obyczajowo Rzymie, było nie do przyjęcia w zupełnie odmiennej kulturowo Judei – gdzie (ze względu na stosunek Żydów do nagości) trudności napotykała nawet budowa gimnazjonów.

Tym bardziej, że kultura biblijna zdaje się być najbardziej „pronatalistyczną” ze wszystkich starożytnych cywilizacji. (I tak jest nadal, jeżeli się spojrzy na wielodzietne rodziny chasydów…) Dziecko było w Izraelu uznawane za znak błogosławieństwa Bożego, a jego brak – za hańbę. (No, i trzeba tu jeszcze wziąć pod uwagę wysoką ówcześnie umieralność niemowląt…)

W całej Biblii spotykamy właściwie tylko dwa przypadki ubolewania z powodu narodzin: u Hioba i u proroka Jeremiasza. W usta tego ostatniego autor biblijny wkłada zresztą znamienne dla naszego tematu słowa:

„Niech będzie przeklęty człowiek,
który powiadomił ojca mojego:
„Urodził ci się syn, chłopiec!”
sprawiając mu wielką radość. (…)
Nie zabił mnie bowiem w łonie matki:
wtedy moja matka stałaby się moim grobem,
a łono jej wiecznie brzemiennym.”

(Jr 20,15.17)

W takim klimacie nawet zakaz przerywania ciąży (którego, przypomnę, NIE MA w Prawie Mojżeszowym) wydaje się po prostu niepotrzebny. Biblia wprawdzie (pośrednio) wspomina o porzucaniu noworodków (zob. Ez 16,4-5), ale sugeruje jednocześnie, że sam Bóg lituje się nad porzuconymi. Można więc domniemywać, że – mimo wszystko – praktyki te nie była w Izraelu tak powszechna, jak gdzie indziej. I nie wydaje mi się, aby ten Rabbi, który mówił, że zgrzeszył już ten, kto choćby pożądliwie patrzy na kobietę i zaostrzył przepisy dotyczące rozwodów – mógł jednocześnie „milcząco popierać” obie te rzeczy…

A już zupełnie kuriozalne jest stwierdzenie wyjęte z tego samego artykułu, jakoby Kościół zakazał dokonywania aborcji („niezależnie od czasu jej trwania”) dopiero w XVIII stuleciu. Nie wdając się tutaj zbytnio w szczegóły wystarczy powiedzieć, że już dokument kościelny z II w. (tzw. Didache czyli Nauka Dwunastu Apostołów) wymienia zarówno spędzanie płodu jak i zabijanie niemowląt wśród rzeczy absolutnie dla chrześcijan niedopuszczalnych. I nawet źródła pogańskie w tym samym czasie zauważają z pewnym zdziwieniem, że chrześcijanie „dzieci swoich nie wyrzucają.”

Natomiast wszelkie dywagacje na temat momentu wcielenia się duszy dziecka, którym oddawali się m.in Orygenes,Tertulian (II/IIIw.) i św.Tomasz z Akwinu – na które chętnie powołują się zwolennicy aborcji – mają raczej charakter filozoficzny (był to spór o koncepcję duszy ludzkiej pomiędzy zwolennikami Platona i Arystotelesa) – niż praktyczny i duszpasterski.