SŁOWNIK WYRAZÓW ZAPOMINANYCH: wstrzemięźliwość, powściągliwość, umiarkowanie.

Temat, jak mi się zdaje, w sam raz na rozpoczynający się właśnie Wielki Post.:)

Szczególnie te dwa pierwsze słowa już dzisiaj niemal wyszły z użycia, prawda?

Kościół katolicki (chociaż wcale nieprawda, że tylko on – pojęcia te występują w różnych religiach świata – a także w filozofii), który jeszcze czasem o nich wspomina – na przykład w kontekście „wstrzemięźliwości od pewnych pokarmów” (czyli POSTU) albo, nade wszystko, okresowej (w małżeństwie) bądź trwałej (celibat) wstrzemięźliwości seksualnej – bywa i z tej racji oskarżany o „średniowieczne”, niedzisiejsze poglądy.

Żyjemy, zdaje się, w bardzo „niewstrzemięźliwym” świecie, gdzie musimy mieć WSZYSTKO, czegokolwiek tylko zapragniemy (i to już od najmłodszych lat) – i to, w miarę możności, natychmiast. Jak gdyby sama konieczność odroczenia w czasie jakieś przyjemności była dla nas znacznie większym cierpieniem, niż całkowity jej brak…

Tymczasem, kiedy myślę o samym tym słowie… wstrzemięźliwość… to natychmiast kojarzy mi się jakoś tak etymologicznie – z wyrazem „strzemię.”

Jego antonimem (przeciwieństwem) byłoby więc słowo „wyuzdanie”? (To z kolei od braku uzdy…:)) Hmmm… Ciekawe.

I kto wie, może tak jak strzemiona mają za zadanie pomóc jeźdźcowi utrzymać się w siodle i zapanować nad koniem, tak też ta nieco dziś zapomniana wstrzemięźliwość ma pomóc nam utrzymać się w pionie – i zapanować nad naszymi pragnieniami? Przy czym sądzę, że nie chodzi wcale o to, by nie pragnąć i nie pożądać w ogóle (same w sobie nasze pragnienia, na ogół, nie są złe…) – lecz o to, by w niczym nie popadać w przesadę.

Samokrytycznie zauważam, że ja czasami tak „niewstrzemięźliwie” (nieumiarkowanie) pożądam wciąż nowych książek – i wydaje mi się, że opanowanie tego (przynajmniej na tyle, na ile zdołam:)) – będzie moim pierwszym postanowieniem na ten Wielki Post…

„Powściągliwość” zaś, wstyd się przyznać, kojarzy mi się głównie z tytułem bardzo starego pisma katolickiego, „Powściągliwość i Praca”, którego nigdy nie czytałam, ponieważ odstraszało mnie już samym tytułem…:)

A przecież i w tym staroświeckim słowie można usłyszeć czasownik „powściągać”, co znowu przywodzi mi na myśl panowanie nad jakimś rozhukanym rumakiem. (Co ja mam, że mi się dziś wszystko z końmi kojarzy?:))

Co zatem powinnam nauczyć  się najbardziej „powściągać” w swoim życiu?

Ależ oczywiście, że język! (Co zresztą jest wcale niełatwe w świecie, który za wielką cnotę uważa „szczerość i naturalność” rozumianą jako prawo do wywalenia wiadra pomyj na głowę nic nie podejrzewającego bliźniego. Odtąd mamy „być w zgodzie” raczej tylko „z samymi sobą” niż ze wszystkimi innymi.).  Ileż to razy już przekonałam się, że jedno niepotrzebnie wypowiedziane (lub – napisane na tym blogu…) słowo przyniosło mi w efekcie o wiele więcej kłopotów, niż się spodziewałam…

Oprócz tego, zaobserwowałam, że to właśnie moje nieprzemyślane SŁOWA (wypowiadane w gniewie) najmocniej ranią tych, których kocham – nawet wtedy, gdy tego nie chcę. A przecież moi bliscy wcale sobie na to z mojej strony nie zasłużyli…

Obiecuję GRYŹĆ SIĘ CZĘŚCIEJ W JĘZYK – oto moje postanowienie numer dwa.

A Wy? Jakie macie postanowienia na ten post? Przy czym zaznaczam, że to pytanie kieruję nie tylko do katolików! Przecież każdy powód jest dobry, by stać się choć trochę lepszym, prawda?

Chemia uzależnień…

Mam za sobą kilka lat doświadczeń z internetowym seksem w tym najostrzejszym wydaniu (czasami mówię o sobie, że jestem masochistką, której udało się od tego „uwolnić” – bo jestem głęboko przekonana, że dominacja, uległość i związane z nimi ekstatyczne doznania psychofizyczne…uzależniają. To musi mieć jakiś związek z chemią mózgu. Udowodniono nawet naukowo, że w korze mózgowej ośrodki bólu sąsiadują z ośrodkami przyjemności – i czasami, przy odpowiednio wczesnych, częstych i silnych doświadczeniach tego typu, może nam się „pomylić” jedno z drugim. Dlatego, im dłużej w tym siedzisz, tym trudniej Ci z tym zerwać. To jest jak studnia bez dna i jak droga – bez kresu. Ale czasami właśnie ten brak wszelkich „ograniczeń” może się stać naszą najgorszą niewolą…).

Rozumiem doskonale, że bywają takie chwile, gdy nasz rozum mówi: „nie, nie, nie!” a ciało krzyczy”tak, tak, tak!” – ale iluż z nas po takiej „upojnej i szalonej” nocy „zalicza” nie tylko strach przed niechcianą ciążą czy chorobą weneryczną (AIDS), ale także, najzwyczajniej w świecie, kaca moralnego? (Dla tych, co już zapomnieli: to jest taki stan, kiedy mamy świadomość tego, że coś, co zrobiliśmy, nie zgadza się z wyznawanymi przez nas wartościami…). Sama wielokrotnie to przeżyłam – i nie wiem, czy chciałabym się znowu sama, dobrowolnie, na to narażać. Zawsze staram się w takich razach wyobrazić sobie, jak się będę czuła POTEM. Moim zdaniem żadna rozkosz świata nie jest tego warta…

Napisał kiedyś Pascal, że „człowiek jest pełen potrzeb – i ceni sobie tylko tych, którzy potrafią zaspokoić je wszystkie.” A więc szukamy, szukamy w innych mężczyznach i kobietach „tego czegoś” czego ci „nasi” nie mają (albo nam się tylko zdaje, że nie mają).

A mój mądry spowiednik, filozof i etyk, mawiał, że człowiek to jest takie stworzenie, że jeśli tylko coś fizycznie „da się” zrobić, to on na pewno to zrobi. Bez względu na konsekwencje. I jeszcze, że należy unikać takich rozkoszy, które potem pozostawiają w ustach smak goryczy (znam i takie, znam…). Bo czy z faktu, że coś jest MOŻLIWE – a niechby nawet i piekielnie PRZYJEMNE – wynika automatycznie, że jest także DOBRE?

I czy naprawdę człowiek musi zakosztować WSZYSTKIEGO, co tylko jest pod niebem, aby czuć się szczęśliwym i spełnionym?

Sam wielki mistrz Epikur, który na przyjemności znał się jak mało kto, mówił, że chociaż „każda przyjemność jest dobra, to jednak nie każda jest godna wyboru.”

I nie jestem wcale pewna, czy rzeczywiście istnieje coś takiego, jak „tylko seks.” Seks zawsze – mniej lub bardziej – angażuje CAŁĄ osobę ludzką… I czy to potem nie „staje” jakoś między dwojgiem ludzi, nawet, jeśli się zaklinają, że nie miało żadnego znaczenia? Ile znacie małżeństw rzeczywiście „uzdrowionych” przez poszukiwanie nowych doznań, a ile takich, które się przez to rozpadły?

Jest w jednym z komiksów z serii „Kajko i Kokosz” taki epizod z zaklętą studnią – każdy, kto choć raz się z niej napił, był odtąd trawiony przez wieczne pragnienie – i myślę, że seks bez miłości jest właśnie taką zatrutą studnią, która nie może nas nasycić, podczas gdy ten z miłości wypływający i z nią połączony jest jak czyste źródło…

Wiem, co mówię – miałam w życiu (nie)szczęście pić po trochu z obydwu…

Niebezpieczne pogranicza…

Bardzo często zdarza mi się na różnych forach internetowych czytać pytania w rodzaju „nie wiem, czy to grzech?” – choć samo takie pytanie zdaje się raczej sugerować, że go nie popełniono – bo żeby był „grzech” to najpierw musi być świadomość popełnionego zła…

Myślę, że warto tu unikać obydwu skrajności – jedna z nich mówi, że „wszystko jest grzechem.” (Jak w Arabii Saudyjskiej czy w Afganistanie talibów, gdzie kobieta mogła zostać ukarana nawet za „zbyt śmiałe” spojrzenie…). A w dobie Internetu sprawy się jeszcze komplikują, bo… jeśli np. on spędza z nią długie godziny na czatach (niekoniecznie nawet erotycznych), jeśli ona woli rozmawiać z kimś w Sieci niż z własnym mężem „w realu” – to już jest zdrada, czy jeszcze nie?:)

Pytam, bo kiedyś sama miałam ogromny problem z uzależnieniem od czatów „dla dorosłych” – i pewien starszy ksiądz, któremu zwierzyłam się z tego na spowiedzi, powiedział, że „należy dobrze odróżniać to, co dzieje się wirtualnie, od tego, co jest realne.” Ale przecież, z drugiej strony, Jezus mówił, że możliwe jest również cudzołóstwo „w sercu”, w wyobraźni… („Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już z nią w swoim sercu scudzołożył!” <Mt 5,28>)

Myślę, że jakaś część naszych problemów z określeniem tego, co jest, a co nie jest „zdradą”, wynika z tego, że zawęziliśmy możliwe związki kobieta-mężczyzna tylko do płaszczyzny romansu. Jeśli on spędza z nią dużo czasu, lubią się, przyjaźnią, to na pewno prędzej czy później „do czegoś dojdzie” bo przecież przyjaźń damsko-męska jest niemożliwa! Oj, czy aby na pewno?

Drugim biegunem jest natomiast twierdzenie, że tak naprawdę „nic nie jest zdradą” – bo uczucia, jakie żywimy do drugiej osoby są jedynie „platoniczne” – albo przeciwnie:„to był tylko seks, kochanie!”

A granica zdrady leży zapewne gdzieś pomiędzy tymi dwoma punktami i pewnie dla każdego w trochę innym miejscu. Kto wie, może grzech zaczyna się już wtedy, gdy zaczynamy się ZASTANAWIAĆnad tym, jak by to było z kimś innym, i z lubością o tym fantazjować?

Kiedy ktoś jest szczęśliwy w rodzinie, nie obmyśla planów ucieczki z domu, prawda?

Księga Rodzaju przecież mówi, że zanim jeszcze Ewa zerwała „owoc zakazany”, „spostrzegła, że nadaje się on do jedzenia i że jest rozkoszą dla oczu.”  (Rdz 3,6). No, tak – jeszcze go nawet nie dotknęła, a już zaczęła pragnąć…

A ostatnio przeczytałam, że nierzadko pierwszym krokiem do zdrady jest tzw. „niewierność duchowa”, która polega na tym, że dopuszczamy osoby postronne do spraw i rzeczy, do których wyłączne – lub przynajmniej pierwszorzędne – prawo powinien mieć nasz współmałżonek…

I pewnie coś w tym jest…