Opublikowane w

Z Archiwum X Kościoła: Sprawa ks. Jerzego.

Dnia 30 października 1984 roku z zalewu przy tamie na Wiśle we Włocławku wydobyto zmaltretowane zwłoki legendarnego kapelana „Solidarności”, ks. Jerzego Popiełuszki (1947-1984).

Jedenaście dni wcześniej ksiądz został uprowadzony wraz ze swoim kierowcą, Waldemarem Chrostowskim, w drodze powrotnej z Bydgoszczy do Warszawy. Chrostowskiemu udało się zbiec dzięki brawurowej ucieczce z pędzącego samochodu…

I tutaj zaczynają się pewne niejasności. Podczas przeprowadzonej później wizji lokalnej kaskader, który próbował powtórzyć ten wyczyn „zwykłego kierowcy” przy prędkości zaledwie 40 kilometrów na godzinę, złamał sobie rękę – tymczasem Chrostowski doznał jedynie powierzchownych obrażeń. Spontanicznie nasuwa się tu pytanie, kim naprawdę był człowiek, który dokonał tego, co nie udało się profesjonaliście?

Pytań wszakże jest o wiele więcej – dlaczego kierowca zatrzymał samochód na nieuczęszczanej drodze w lesie, gdy jakiś nieznajomy oślepił go długimi światłami? Przecież jako (podobno) zaufany współpracownik księdza powinien był wiedzieć, że Popiełuszko jest od dłuższego czasu śledzony. Wobec tego takie zachowanie zakrawa co najmniej na nieostrożność. Czy możliwe jest, by Waldemar Chrostowski był jednym z licznych współpracowników SB (innym miał być, podobno, ks. Michał Czajkowski) w otoczeniu kapłana i współuczestniczył w jego porwaniu?

Skąd wzięły się pogłoski, że ks. Jerzego widziano przy życiu już po „oficjalnej” dacie śmierci (a niedawno tę rozbieżność potwierdzono oficjalnie w toku przygotowań do jego beatyfikacji) – a jego ciało odnaleziono na tamie już 25 października, po czym poddano wstępnym oględzinom i ponownie zatopiono? A jeśli to prawda, to w jakim celu to uczyniono?

Muszę przyznać, że w całej tej bulwersującej zbrodni od dawna nie dawały mi spokoju pewne szczegóły, świadczące o wybitnej wręcz nieporadności wytrawnych przecież zabójców. Dlaczego na przykład pozwolili uciec jedynemu świadkowi uprowadzenia, skoro było wiadomo, że dzięki temu rzecz natychmiast wyjdzie na jaw? A może właśnie o to im chodziło?

Dlaczego na miejscu przestępstwa porzucono milicyjny orzełek (zresztą o przestarzałym kroju i taki, który, jak wykazały późniejsze ekspertyzy, najprawdopodobniej nigdy nie był przytwierdzony do żadnej czapki…) choć ten ślad wskazywał aż nadto wyraźnie na sprawców? Czyż nie jest tak, że dowody nazbyt oczywiste rzadko bywają prawdziwe?

Dlaczego wreszcie dwaj funkcjonariusze ówczesnej milicji, zajmujący się sprawą ks. Jerzego Popiełuszki, zginęli w dość tajemniczym wypadku samochodowym? I dlaczego głównym oskarżonym w tej sprawie tak szybko, bo już w 1986 roku złagodzono zasądzone wyroki (z inicjatywy samego gen. Kiszczaka) – Adamowi Pietruszce karę 25 lat zamieniono na 15 lat, Leszkowi Pękali z 15 lat obniżono do 10 lat, Chmielewskiemu z 14 lat do 8?

(W grudniu 1987 r. sprawców objęła zresztą kolejna amnestia – Adamowi Pietruszce złagodzono wówczas karę z 15 do 10 lat (wyszedł na wolność w 1995 r); L. Pękali z 10 do 6 lat, W. Chmielewskiemu z 8 do 4 lat i 6 miesięcy. Grzegorzowi Piotrowskiemu zamieniono karę z 25 na 15 lat, wyszedł na wolność w 2001 r.)

Wojciech Sumliński, autor książki na ten temat (Kto naprawdę go zabił?, wyd. Rosner&Wspólnicy, 2005), którą niedawno czytałam, tłumaczy tę niezwykłą łaskawość Temidy wobec zabójców ks. Jerzego faktem, że mieli oni być jedynie pionkami w jakiejś misternej grze prowadzonej przez władze PRL przeciwko opozycji i Kościołowi – która z niejasnych powodów nigdy nie została doprowadzona do końca.

No, cóż – może to i prawda, ja jednak (opierając się na pradawnej zasadzie – cui prodest? – komu to służy?) ciągle nie mogę się uwolnić od natrętnej myśli: a co, jeśli także komuś w łonie ówczesnej opozycji (a nawet w samym Kościele) również zależało na śmierci kapelana „Solidarności”? Czy ktoś mógł pomyśleć (piszę to z wielkimi oporami!!!), że ruchowi potrzeba własnego męczennika?! Bo nie da się ukryć, że brutalne zabójstwo popularnego kapłana stało się raczej „gwoździem do trumny” systemu komunistycznego w Polsce, aniżeli przyniosło mu jakąkolwiek korzyść…

A ilustracją do tych moich dzisiejszych niewesołych rozważań niech będzie piękny temat z filmu Agnieszki Holland „Zabić księdza”, którego fabuła jest luźno osnuta na powyższych wydarzeniach:

http://www.youtube.com/watch?v=EbQec0BKA3w

Opublikowane w

Święte oburzenie?

Któryś z Ojców Kościoła (nie dałabym głowy, czy nie mój „ukochany” św. Augustyn) jest twórcą wygodnej formuły, w myśl której „chrześcijanin powinien nienawidzić grzechu, ale nie grzesznika” – której ja sama, przyznaję, chętnie czasami używałam.

Jednak, jak mądrze zauważył w jednym ze swoich felietonów przedwcześnie zmarły jezuita, ks. Stanisław Musiał (1938-2004), którego książkę („Dwanaście koszy ułomków.”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002) ze wstępem (wtedy jeszcze) ks. Stanisława Obirka właśnie przeczytałam – nie jest wcale łatwo znaleźć w sobie taki „skalpel myślowy” który pozwoli nam precyzyjnie oddzielić „zło” od ludzi, którzy się go dopuścili, tak, by ich przy tym nie zranić.
I w rezultacie bywa tak, że – jak tu się niedawno ktoś wyraził – „zioniemy miłością bliźniego” w najświętszym przekonaniu, że piętnujemy tylko „grzech”, podczas gdy w rzeczywistości (zastrzegając się przy tym, że „broń Boże nie chcemy nikogo osądzać!”:)) potępiamy człowieka.
Najbardziej jaskrawo pokazuje to być może głośny casus Alicji Tysiąc. To, co chciała zrobić (a przecież ostatecznie NIE ZROBIŁA), trudno nazwać rzeczą DOBRĄ – czy jednak z tej racji zasłużyła sobie na stwierdzenie, że ona sama jest ZŁYM człowiekiem? Moim zdaniem – nie.
Podobną postawę wrogości a przynajmniej nieufności wobec wszystkich, którzy w ich pojęciu „grzeszą” lub choćby myślą inaczej niż oni przyjmują czasami niektórzy słuchacze pewnej toruńskiej rozgłośni…
Na pewno też nie przynosi chwały św. Tomaszowi z Akwinu stwierdzenie, że wszystkich „heretyków” należy karać śmiercią tak samo, jak i fałszerzy pieniędzy – bowiem ci ostatni fałszują tylko metal, a ci pierwsi – prawdę Bożą.
Może więc lepiej – zamiast tak „dzielić włos skalpelem na czworo” W OGÓLE wystrzegać się nienawiści? Nieważne – w „słusznej” czy niesłusznej sprawie?
Zamiast tego przywołuje ks. Musiał recepty na życie szczęśliwe, zaczerpnięte z pism Ojców Pustyni, a pośród nich i taką, autorstwa niejakiego o. Poemena: „Człowiek powinien wystrzegać się u siebie dwóch rzeczy: nierządu i obmowy swego bliźniego. Unikając ich, osiągnie wewnętrzny pokój.” A gdy temuż ojcu doniesiono, że pewnemu mnichowi, który w swej pustelni żył potajemnie z kobietą, urodziło się dziecko, zamiast się przykładnie „zgorszyć” polecił, by temu bratu posłano co prędzej bukłak wina – bo tam, gdzie jest nowe życie, powinna także panować radość. Urocze, prawda?:)
W tym samym zbiorku znajduje się też piękna historia, którą pokrótce (i niezbyt wiernie:)) tutaj przytoczę.

Jeden z Ojców Pustyni, z tych, co to całe życie spędzili na postach i modlitwach, chciał (co niezbyt może jest „skromne”:)) dowiedzieć się od Boga, czy jest na świecie ktoś, kto dorówywałby mu w świętości. Pan posłał mu anioła, który mu oznajmił: „Jesteś podobny do grającego na flecie w takim to a takim mieście.” Zaciekawiony pustelnik udał się do wskazanej miejscowości, odnalazł tego flecistę i zaczął go wypytywać o jego życie, pobożne praktyki… Nic z tych rzeczy! Człowiek ten, odkąd mógł sobie przypomnieć, był pijakiem, hulaką, cudzołożnikiem a „w porywach” i rozbójnikiem.

Przypomniał sobie jednak, jak kiedyś ocalił od niechybnej śmierci biedną kobietę, której męża i dzieci sprzedano za długi w niewolę. Zaopiekował się nią, wręczył kwotę potrzebną na wykup, a nawet osobiście dopilnował, by wszystko skończyło się po jej myśli.
W oczach Boga był więc „święty” na równi ze świątobliwym ascetą – i to niezależnie od tego, że niektóre wieczory zapewne spędzał trzymając w jednej ręce czarę z winem, a w drugiej rękę pięknej kurtyzany…
Św. Ignacy Loyola w swoich Ćwiczeniach duchownych umieścił stwierdzenie, że Bóg może nas skazać na wieczne potępienie z powodu JEDNEGO tylko ciężkiego grzechu w naszym życiu.
I nie ukrywam, że i mnie również, tak samo jak księdzu Musiałowi, znacznie bliższa jest wizja Boga, który gotów jest nas zbawić za jeden dobry uczynek…
Opublikowane w

Św. Marcin Luter?

W tradycyjnym katolicyzmie od wieków przyjęło się przeciwstawianie „dobrego” reformatora, np. św. Franciszka, który próbował odmienić oblicze chrześcijaństwa własnym przykładem ubóstwa i modlitwy – oraz „złego”, Marcina Lutra, który otwarcie gromił grzechy Kościoła – a w końcu (chyba trochę wbrew swej woli…) utworzył własny…

A jednak czasami, jak sądzę, trzeba zło i grzech w Kościele odważnie nazywać po imieniu (co wcale nie znaczy – piętnować grzesznika – co tak chętnie i gorliwie robimy czasem w odniesieniu do ludzi, znajdujących się jakoś „poza” Kościołem – patrz: casus Alicji Tysiąc, choć i za nią przecież umarł Chrystus…) – bo inaczej takie przykłady wiary, jak św. Franciszek są tylko rodzajem „listka figowego”, którym osłaniamy naszą własną grzeszność.  My możemy być kiepskimi ludźmi, bo przecież oni byli „święci” – i w perspektywie całego Kościoła to i tak wychodzi in plus.

Tak właśnie z całą pewnością rozumowali dostojnicy i prałaci w czasach Franciszka: mogli się nadal spokojnie tarzać w bogactwie i rozpuście, bo jakaś mała „grupka wariatów” postanowiła być „święta” ZAMIAST nich…

Zestawienie Franciszka i Marcina jest rzeczywiście ciekawe. Pierwszy uważał, że można „naprawić świat” przez miłość, radość i pokorę – a drugi, za swoim mistrzem, surowym św. Augustynem, że świat (a więc i człowiek) jest aż do tego stopnia zepsuty, że uratować go może jedynie łaska Boża. 

Z drugiej strony, czy mógł dość do innych wniosków, obserwując rozpasanie i korupcję w Kościele Juliusza II? Czy mógł bez zastrzeżeń, pokornie uwierzyć, że WSZYSTKO, co robią ci ludzie, jest przejawem „świętości Kościoła”? 
W październiku 1510 roku Luter przyjechał do Rzymu w sprawach swojego zakonu i wrócił zdruzgotany tym, co tam zastał. 
Zobaczył papieża, poświęcającego więcej czasu wojnom niż administrowaniu Kościołem (to o Juliuszu II opowiadano przecież dykteryjki, że w razie gdyby św. Piotr nie zechciał go wpuścić do raju, gotów ze swoją armią szturmować Niebo), gorszące zachowania księży, bluźniercze szafowanie sakramentami, a wreszcie – co wywołało w nim największy wstrząs i oburzenie – odprawianie aż siedmiu mszy świętych przy jednym ołtarzu (Pewien ksiądz, widząc, że Luter odprawił dopiero jedną trzecią swojej mszy, miał ponaglać go słowami: „Pospiesz się, inni czekają!” Podobne problemy miał zresztą kilka wieków później o. Pio…).
Nie bez racji chyba powiedział o nim papież Jan Paweł II:
„Naukowe badania uczonych, tak ze strony katolickiej, jak i ewangelickiej, (…) w których już osiągnięto znaczną zbieżność poglądów, doprowadziły do nakreślenia pełniejszego (…) obrazu osobowości Lutra oraz skomplikowanej rzeczywistości historycznej, politycznej, społecznej i kościelnej pierwszej połowy XVI wieku. W konsekwencji została przekonująco ukazana głęboka religijność Lutra, którą powodowany stawiał z gorącą namiętnością pytania na temat wiecznego zbawienia. Okazało się też wyraźnie, że problemu zerwania jedności Kościoła nie można sprowadzić ani do niezrozumienia ze strony pasterzy Kościoła katolickiego, ani też jedynie do braku zrozumienia prawdziwego katolicyzmu ze strony Lutra…”
Wydaje się zresztą, że sam Luter wcale nie pragnął zrywać z kościelną tradycją, a jedynie ją „oczyścić” i zachować w takim kształcie, na jaki pozwalało jego pojmowanie Pisma Świętego. Zaciekle zwalczał niektórych co bardziej radykalnych reformatorów (zresztą trochę jakby wbrew własnemu poglądowi, że każdy powinien mieć prawo do osobistej interpretacji Pisma…:)) – do końca wierzył np. w rzeczywistą (a nie jedynie symboliczną) obecność Chrystusa w Eucharystii – co zresztą spowodowało, że wiele z ponad 500 istniejących dziś Kościołów i sekt protestanckich wypiera się jakichkolwiek związków z „doktorem Marcinem.”

Oczywiście, popełnił przy tym wiele błędów (a jednym z nich było chyba właśnie to przekonanie, że w miejsce „obalonej” Tradycji katolickiej wszyscy teraz powinni entuzjastycznie przyjąć JEGO punkt widzenia)  , a polityczne konsekwencje niektórych z nich były wręcz tragiczne w skutkach (wojny religijne w nowożytnej Europie itp.) – ale który ze świętych był od nich wolny?

A trzeba sobie powiedzieć jasno i stanowczo, że dopiero tak wielkie „trzęsienie ziemi”, które wywołał, obudziło niektórych chrześcijan z letargu, w którym tkwili od kilku stuleci, przekonani, że wystarczy  formalnie „być w Kościele” i spełniać pewne czysto zewnętrzne praktyki, aby wejść do nieba obydwiema nogami. 

Wystąpienie Lutra doprowadziło m.in. do zwołania soboru, który m.in. powołał do życia seminaria duchowne i pozwolił przełożyć Biblię na języki narodowe także w środowiskach katolickich (choć musiało upłynąć jeszcze kilka stuleci, nim katolicy zaczęli Biblię CZYTAĆ…). 

To Luter przypomniał całemu Kościołowi, że oprócz „uczynków” ważna jest także wiara, wewnętrzna przemiana serca… Inna sprawa, że nie wiadomo, na ile to osobiste spotkanie z Chrystusem zaszło w nim samym. Ale przecież nie można powiedzieć, by owoce jego działania były jednoznacznie złe.

Dlatego kiedyś z radością przyjęłam poświęconą mu ekumeniczną konferencję pod znamiennym tytułem: „MARCIN  LUTER – ŚWIADEK JEZUSA CHRYSTUSA.” Z pewnością zasłużył sobie na ten zaszczytny tytuł.